Omuz Hastalıkları ve Tedavisi
Omuz ile ilgili hastalıklar özellikle 40 yaş üzerinde ortaya çıkar. Gençlerde ise özellikle geçirilmiş cerrahi veya travma öyküsü varlığında görülür. Özellikle etkilenen taraf üzerine düşme veya tekrarlayan ya da ani baş üstü aktiviteler gibi travmatik olaylar omuz çevresindeki kasların ve yumuşak dokunun yaralanmasına neden olabilmektedir. Omuz kasları ile ilgili sorunlarda hastalar omuz bölgesinden çok kolun üst 1/3 lateralinde ağrı hissederler. Ayrıca tekrarlayan baş üstü aktivitelerde ağrısı artar. Adeziv kapsülitte yani donuk omuzda ise ağrı genellikle gün boyu ve gece hissedilir, istirahatle geçmez. Özellikle subakut veya kronik ağrısı olan hastalar omuz çevresindeki kemik kaynaklı kitleler açısından standart anteroposterior (AP) xray görüntüleme ile mutlaka değerlendirilmelidir.
Manyetik rezonans (MR), özellikle omuz çevresindeki rotator manşon (RM) kas grubunun yırtıkları veya bursit gibi omuz etrafındaki lokalize iltihabi durumların şüphesi varlığında istenmelidir. Ayrıca RM kas yırtıklarının özellikleri (komplet, parsiyel, vs.) de MR ile tespit edilebilir. Girişimsel tedavi düşünülen hastalarda da uygulama öncesi MR’nin yapılması tedavi takibi açısından önemlidir.
Omuz hastalıkları ve tedavisinde en önemli yaklaşımlar hastanın düzgün postürünün sağlanması, tüm omuz kaslarında fleksibilitenin artırılması ve güçlendirme yapılması, egzersiz reçetesinin her hasta için planlanması ve bu egzersizlerin düzgün yapıldığının kontrol edilmesidir. Egzersizler ile beraber steroid, PRP (platelet rich plasma) enjeksiyonları, kinesiotaping, akupunktur ve çeşitli fizik tedavi yöntemleri (elektroterapi, ultrason, lazer, vs.) kombine edilebilir. Konservatif yöntemlerden fayda görmeyen olgularda cerrahi yöntemler tercih edilmektedir. Cerrahi teknik olarak artroskopik subakromiyal dekompresyon cerrahisi sıklıkla tercih edilmektedir. Hastaların, iyileşme süreci tamamlanana kadar tekrarlayan başüstü aktivitelerden kaçınması, ağır kaldırmaması, özellikle çırpma, sirkeleme gibi omuz ve boynu zorlayan günlük yaşam aktivitelerinden kaçınması önemlidir.
Enjeksiyon ile yaralanmış omuz kas ve yumuşak dokudaki ödemin ve iltihabi alanların tedavisinin sağlanmasını takiben dokuların iyileşmesine yardımcı olmak amacıyla hastanın kendi kanından elde edilen trombosit ve derivelerinin (PRP) hastalıklı alana verilmesi önemlidir. PRP ile beraber ozon enjeksiyonu da tedaviye yardımcı olabilmektedir. Ayrıca dokular için özel olarak üretilmiş hyaluronik asit enjeksiyonları da hasarlanmış dokunun tedavisinde kullanılmaktadır.
Omuz problemlerinin tedavisi, özellikle omuz çevresi kaslarda parsiyel veya tam kat yırtık varlığında hasta ve hekim açısından tedavi süreci açısından çok daha da zor olabilmektedir. Tanı koyulmasını takiben, kalıcı hareket kısıtlılığına neden olabilecek yumuşak dokuyu ilgilendiren yapışıklıkların oluşmaması açısından mümkün olan en kısa süre içerisinde tedaviye başlanmalıdır. Subakut veya kronik vakalarda medikal tedavi, enjeksiyon yöntemleri, egzersiz ve fizik tedavi yöntemlerinin kombine kullanılması gerekebilmektedir. Fizik tedavi yöntemleri içerisinde TENS (transkutan elektriksel stimülasyon) ile ağrılı omuz bölgesine elektriksel uyarı verilmesi ve bu yolla kas-sinir-beyin döngüsündeki ağrı algısına etki edilmesi amaçlanmaktadır. Ağrılı omuz bölgesine tedavi amacıyla uygulanan derin ısıtıcı yöntemi olan ultrason ile hastalıklı bölgeye olan kan akışının artırılması veya mikromasaj yöntemi ile ödemin ve ağrının azaltılması amaçlanmaktadır. Ayrıca yüzeyel sıcak veya soğuk uygulamalar iltihabi ödemin tedavisine yardımcı olabilmektedir. Çeşitli masaj teknikleri de omuz hastalıklarına ikincil olarak ortaya çıkan ağrılı kas spazmlarının tedavisinde kullanılabilir.
